Nikola Madzirov (poet, essayist, translator) was born in 1973 in Strumica, R. Macedonia. Italian composer Angelo Ingleze and American jazz musician Oliver Lake composed music based on Madzirov’s poems. His book Relocated Stone was given Hubert Burda poetry award for authors from Eastern Europe and Miladinov Brothers award at Struga Poetry Evenings. Other awards include Studentski Zbor for best debut and Xu Zhimo Silver Leaf award for European poetry at King’s College, Cambridge. His poems are translated in over thirty languages. Madzirov was granted several international fellowships: International Writing Program (IWP) at University of Iowa in USA; DAAD in Berlin; Marguerite Yourcenar in France.
SHTËPIA
Jetoj në fund të qytetit
si dritat e rrugës që askush
nuk ia ndrron llambën.
Merimanga mbante muret e bashkuara
djersa duart tona të lidhura.
Nëpër vrimat e murit të gurtë
po fshihja arushin me pellush
duke e shpëtuar nga gjumi.
Ditë-natë kaloja pragun
duke u kthyer si bleta që
gjithmonë e gjen lulen e saj.
Ishte paqe kur u largova nga shtëpia;
Molla e kafshuar nuk ishte zbutur,
Mbi letër ishte pulla me shtëpinë e vjetër të braktisur.
Në hapësirat e qeta lëviz qëkur kam lindur
dhe tek unë boshësitë ngjiten
si dëbora që nuk e di
nëse tokës a ajrit i përket.
NUK DI
Të largëta janë të gjitha shtëpitë që shoh në ëndërr
I largët zëri i nënës që netëve
më thërret ndërsa vrapoj drejt fushës me grurë.
Të largët jemi ne si topi që humbet golin
dhe fluturon drejt qiellit, jemi të gjallë
si termometri i cili tregon saktë vetëm kur ne
e shikojmë.
Realiteti i largët për çdo ditë më pyet
si udhëtari i panjohur që më zgjon në mes të rrugës
me pyetjen “ Ai është autobusi?”.
dhe unë them”Po”, por mendoj “Nuk di”
nuk di ku janë qytetet e gjyshërve të tu
as nëse dëshirojnë të shpëtojnë nga të gjitha sëmundjet
dhe lutjet .
Ëndërroj shtëpinë e ëndrrave tona në kodër,
prej nga të shikoj valët e detit që formojnë
kardiogramën e rrëzimeve dhe dashurive tona,
njerëzit që besojnë se nuk kanë për t’u mbytur
dhe rropaten për të mos u harruar.
Të largëta mbetën të gjitha kasollet ku fshiheshim nga shiu
dhe nga dhembja e sorkadheve që vdisnin para syve të gjuetarëve
që ishin më shumë të vetmuar se sa të uritur.
Çasti i largët përditë më bën pyetjen
“ A është ajo dritarja?A është ajo jeta?”dhe unë i përgjigjem
“Po”, dhe në realitet “Nuk di”?, nuk di kur
do të flasin zogjtë dhe të mos thonë “Qiell”.
HIJET NA KALOJNË DHE IKIN
Një ditë do të takohemi
Si varka prej letre dhe
bostani që ftohet në lumë.
Trazimi i botës do të jetë
me ne. Diellin me pëllëmbë
do ta errësojmë dhe me fener
njëri-tjetrin do të kërkojmë.
Një ditë era
nuk do ta ndryshojë drejtimin.
Një gjethe mështekne do të bjerë
në këpucët tona tek pragu.
Ujqërit do të nisen
drejt pafajësisë sonë.
Fluturat do të lenë polenin e luleve
në fytyrat tona.
Një e moshuar çdo mëngjes
do të rrëfejë për ne në dhomën e pritjes.
Dhe kjo që po them
është thënë tashmë: presim erën
si dy flamuj në pikën e kufirit.
Një ditë të gjitha hijet
do t’na kalojnë pranë dhe do të ik
I NDARË
U ndava nga të gjitha të vërtetat për fillimet e para
të trungjeve, lumenjve dhe qyteteve.
Kam emër që do të bëhet rrugë ndarjesh
dhe zemër që del në radiografi.
U ndava dhe prej teje, nënë e të gjithë qiejve
dhe shtëpish të moskokëçarjes.
Tani gjaku im është një i arratisur që s’i takon
vetëm një shpirti dhe plagësh të hapura.
Zoti im jeton në fosforin e fijes së shkrepses,
në hirin që ruan imazhin e pemës së prerë.
Nuk më duhet harta e botës kur më zë gjumi.
Tani hija e kallirit të grurit mbulon shpresën time
dhe fjala ime vlen
si një orë e vjetër shtëpie që mat kohën.
U ndava prej vetes, për të mbrritur tek lëkura jote
me aromë mjalti dhe erë, tek emri yt
që tregon shqetësim qetësues për mua,
që hap për mua dyert e qyteteve ku fle,
por s’jetoj. U ndava nga ajri, nga uji, nga zjarri.
Toka nga e cila jam i krijuar
në muret e shtëpisë time është e murosur.
Përktheu nga maqedonishtja: Milena Selimi
HOME
I lived at the edge of the town
like a streetlamp whose light bulb
no one ever replaces.
Cobwebs held the walls together,
and sweat our clasped hands.
I hid my teddy bear
in holes in crudely built stone walls
saving him from dreams.
Day and night I made the threshold come alive
returning like a bee that
always returns to the previous flower.
It was a time of peace when I left home:
the bitten apple was not bruised,
on the letter a stamp with an old abandoned house.
From birth I’ve migrated to quiet places
and voids have clung beneath me
like snow that doesn’t know if it belongs
to the earth or to the air.
Translated by Peggy and Graham W. Reid
I DON’T KNOW
Distant are all the houses I am dreaming of,
distant is the voice of my mother
calling me for dinner, but I run toward the fields of wheat.
We are distant like a ball that misses the goal
and goes toward the sky, we are alive
like a thermometer that is precise only when
we look at it.
The distant reality every day questions me
like an unknown traveler who wakes me up in the middle of the journey
saying Is this the right bus?,
and I answer Yes, but I mean I don’t know,
I don’t know the cities of your grandparents
who want to leave behind all discovered diseases
and cures made of patience.
I dream of a house on the hill of our longings,
to watch how the waves of the sea draw
the cardiogram of our falls and loves,
how people believe so as not to sink
and step so as not to be forgotten.
Distant are all the huts where we hid from the storm
and from the pain of the does dying in front of the eyes of the hunters
who were more lonely than hungry.
The distant moment every day asks me
Is this the window? Is this the life? and I say
Yes, but I mean I don’t know, I don’t know if
birds will begin to speak, without uttering A sky.
Translated by Peggy and Graham W. Reid
SHADOWS PASS US BY
We’ll meet one day,
like a paper boat and
a watermelon that’s been cooling in the river.
The anxiety of the world will
be with us. Our palms
will eclipse the sun and we’ll
approach each other holding lanterns.
One day, the wind won’t
change direction.
The birch will send away leaves
into our shoes on the doorstep.
The wolves will come after
our innocence.
The butterflies will leave
their dust on our cheeks.
An old woman will tell stories
about us in the waiting room every morning.
Even what I’m saying has
been said already: we’re waiting for the wind
like two flags on a border.
One day every shadow
will pass us by.
Translated by Magdalena Horvat
SEPARATED
I separated myself from each truth about the beginnings
of rivers, trees, and cities.
I have a name that will be a street of goodbyes
and a heart that appears on X-ray films.
I separated myself even from you, mother of all skies
and carefree houses.
Now my blood is a refugee that belongs
to several souls and open wounds.
My god lives in the phosphorous of a match,
in the ashes holding the shape of the firewood.
I don’t need a map of the world when I fall asleep.
Now the shadow of a stalk of wheat covers my hope,
and my word is as valuable
as an old family watch that doesn’t keep time.
I separated from myself, to arrive at your skin
smelling of honey and wind, at your name
signifying restlessness that calms me down,
opening the doors to the cities in which I sleep,
but don’t live.
I separated myself from the air, the water, the fire.
The earth I was made from
is built into my home.
Translated by Peggy and Graham W. Reid
